SZCZEPIENIA
Dla tych wszystkich, którym emerytura kojarzy się z czymś więcej niż siedzeniem na ławce w parku, w kolejce przed gabinetem lekarskim, ewentualnie pracą na działce przypominamy o szczepieniach,
które warto wykonać przed wyjazdami zagranicznymi. Z każdym rokiem wzrasta liczba seniorów 
podróżujących poza granice naszego kraju. Ryzyko zachorowania podczas takich wypraw jest uzależnione od wielu czynników. Wielu chorobom da się jednak zapobiec wykonując szczepienia przed planowanym wyjazdem. Pamiętajmy jednak, że należy pomyśleć o tym z wyprzedzeniem
pozwalającym na wytworzenie się odporności.
SENIORZE ZADBAJ O SZCZEPIENIA!
Egzotyczna wycieczka może być wspaniałą przygodą, pod warunkiem, że nie zapomnisz
o tym, co najcenniejsze ... o zdrowiu.
Choroby którym można zapobiec stosując szczepienia to m.in.:
- wirusowe zapalenie wątroby (WZW) typu A i B,
- dur brzuszny,
- cholera,
- żółta gorączka,
- poliomyelitis,
- zakażenia meningokokowe,
- wścieklizna,
- tężec i błonica,
- japońskie zapalenie mózgu.
Przed niektórymi chorobami uchroni nas jednak wyłącznie odpowiednia profilaktyka.
SENIORZE PAMIĘTAJ!
Przed planowanym wyjazdem zagranicznym skonsultuj się ze swoim lekarzem lub udaj się do punktu szczepień. Tam uzyskasz szczegółowe informacje na temat zagrożeń i możliwości ich uniknięcia.
Malaria
Człowiek zaraża się najczęściej przez ukłucie komara, który przenosi zarodźce. Nie istnieje szczepionka przeciw malarii. Wyjeżdżając w rejony występowania tej choroby należy przyjmować profilaktykę przeciwmalaryczną oraz stosować środki zabezpieczające przed ukąszeniami komarów.
Borelioza
Borelioza to wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków borrelia burgdorferi, przenoszona na człowieka i niektóre zwierzęta przez kleszcze.
Kleszcze żyją powszechnie na terenie całego kraju w miejscach wilgotnych i obfitujących w roślinność. Można spotkać je w lasach, na łąkach oraz nad brzegami rzek i jezior. Pojawiają się także 
w parkach i na działkach. Aktywność kleszczy rozpoczyna się zwykle wczesną wiosną i trwa aż
do późnej jesieni. Jest większa im wyższa jest temperatura i wilgotność otoczenia. Żyją w ściółce i w poszukiwaniu swych żywicieli (zwierząt, ludzi) wspinają się na trawy i krzewy. Wiszą na źdźbłach trawy i na spodzie liści, z tego powodu są niewidoczne. Dlatego „zbieramy” kleszcze przechodząc przez trawy lub krzewy. Kleszcze żywią się krwią zwierząt i ludzi. W czasie wysysania krwi kleszcze mogą przenieść groźne dla zdrowia bakterie wywołujące boreliozę.
Jak się chronić przed ukąszeniem przez kleszcza:
- noś odpowiednią odzież w lesie zakrywającą jak najwięcej części ciała,
- stosuj środki odstraszające kleszcze.
Po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy dokładnie obejrzyj całe ciało. Po zauważeniu kleszcza, natychmiast delikatnie go usuń. W tym celu użyj pęsety. Miejsce ukłucia zdezynfekuj. Gdyby usunięcie kleszcza sprawiało trudności, zwróć się o pomoc do lekarza. Nie smaruj kleszcza żadną substancją, aby nie zwiększać ryzyka zakażenia.
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)
To ostra wirusowa choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze. Zachorowania występują głównie latem i jesienią, na skutek ukłucia przez zakażonego kleszcza. Wirus KZM atakuje mózg lub rdzeń kręgowy wywołując zapalenie mózgu, opon mózgowo rdzeniowych lub rdzenia kręgowego. Leczenie szpitalne trwa zazwyczaj kilka tygodni. Wielu chorych cierpi na długotrwałe lub trwałe powikłania neurologiczne, takie jak porażenia nerwów lub niedowłady kończyn oraz zmiany psychiczne i emocjonalne, które znacznie pogarszają jakość dalszego życia. U około 1-2% pacjentów choroba kończy się zgonem. Zapobieganie ukąszeniom kleszczy przez stosowanie preparatów odstraszających i/lub noszenie specjalnej odzieży ochronnej nie okazały się wystarczająco skuteczne. Najpewniejszym sposobem zabezpieczenia się przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie ochronne.
SENIORZE PAMIĘTAJ!
Szczepienie może ochronić Cię przed poważnymi powikłaniami kleszczowego zapalenia mózgu.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)
Wirusowe zapalenie wątroby typu B to zagrażające życiu zakażenie wirusowe, które atakuje wątrobę, powodując stan zapalny wątroby. Przyczyną choroby jest HBV (Hepatitis B Virus) – wirus zapalenia wątroby typu B. Do zakażenia może dojść podczas kontaktu z zakażoną krwią, kontaktu z wydzielinami człowieka (ślina, śluz, sperma), kontaktów seksualnych, porodu dzieci przez zakażone wcześniej matki, kontaktu z zakażonymi, niejałowymi igłami i narzędziami chirurgicznymi, w czasie
czynności powodujących uszkodzenie skóry. Naruszenie ciągłości tkanek może być związane z zabiegiem medycznym, niemedycznym lub przypadkowe.
Do sytuacji potencjalnie niebezpiecznych należą:
- zabiegi z przerwaniem ciągłości tkanek lub endoskopia,
- zabieg stomatologiczny,
- zabieg kosmetyczny z użyciem cążek, nożyczek, przekłuwanie uszu lub innych części ciała, wykonywanie tatuaży,
- wizyta u fryzjera z użyciem brzytwy,
- korzystanie ze wspólnej maszynki do golenia, depilatora, pęsety, pilnika do paznokci, szczoteczki do zębów lub innych przyborów, które mogą być zakażone wirusem,
- akupunktura,
- przyjmowanie narkotyków dożylnie,
- utrzymywanie przygodnych kontaktów seksualnych z wieloma partnerami.
Wirusowe zapalenie wątroby może mieć formę ostrą lub przewlekłą. Ostre WZW B może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, najczęściej ulega samoistnemu wyleczeniu, ale może przejść
również w postać przewlekłą (szczególnie u osób starszych). Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby
typu B może natomiast trwać całe życie i prowadzić do bardzo poważnych chorób wątroby, w tym także do marskości i raka wątroby.
Początkowo przebieg jest zwykle bezobjawowy lub z objawami, które zazwyczaj nie kojarzą się z chorobą wątroby takimi, jak: osłabienie, senność, bóle głowy, podwyższona temperatura ciała, brak apetytu, apatia, obniżony nastrój. Inne objawy, które mogą się pojawić w czasie choroby to nudności, niestrawność, odbijanie, zgaga, wzdęcia, poposiłkowe uczucie pełności, wczesne uczucie sytości, pieczenie w nadbrzuszu, żółtaczka (u części chorych), świąd skóry, odbarwiony stolec, ciemny mocz, wzrost aktywności transaminaz.
Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B można zapobiec dzięki szczepieniom ochronnym. Pełny cykl szczepienia obejmuje 3 dawki: drugą dawkę należy podać miesiąc po podaniu pierwszej dawki, a trzecią – sześć miesięcy po pierwszej dawce. Szczepienie jest bezpieczne i dobrze tolerowane. Szczepienie jest szczególnie istotne dla seniorów z uwagi na częste kontakty ze służbą zdrowia (pobieranie krwi, zabiegi operacyjne, badania endoskopowe itp.).
SENIORZE PAMIĘTAJ!
Przed planowanym zabiegiem lub operacją zaszczep się przeciwko WZW typu B.
Tężec
Jest ostrą chorobą zakaźną układu nerwowego spowodowaną działaniem toksyny tężcowej (neurotoksyny), powstającą przy naruszeniu ciągłości tkanek (droga przyranną). Charakteryzuje się wzmożoną pobudliwością i skłonnością do uogólnionego skurczu mięśni, w tym oddechowych. Do zakażenia dochodzi przez zanieczyszczenie rany ziemią, nawozem, kurzem lub innym ciałem obcym skażonym zarodnikami tężca. Śmiertelność w tężcu jest bardzo wysoka (40%), największa wśród osób starszych. W związku z powyższym, osoby starsze w szczególności powinny się zaszczepić przeciwko tężcowi (dawka przypominająca co 10 lat).
SENIORZE PAMIĘTAJ!
Jeśli nie masz aktualnych szczepień w przypadku zranienia podczas pracy na działce czy w ogrodzie udaj się do lekarza w celu wykonania szczepienia przeciwko tężcowi.
Pneumokoki
Inwazyjną chorobę pneumokokową wywołuje Streptococcus pneumoniae (dwoinka zapalenia płuc) będący przyczyną wielu zespołów klinicznych zależnie od miejsca zakażenia (np. ostre zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie płuc, posocznica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych).
Przebieg choroby jest zróżnicowany od średnio ciężkich, często nawracających zakażeń górnych dróg oddechowych do ciężkiej, inwazyjnej postaci zapalenia płuc z posocznicą o powikłanym przebiegu. Zakażenie zazwyczaj jest poprzedzone kolonizacją górnych dróg oddechowych przez S. pneumomiae, nasiloną w okresach zimowo-jesiennych.
Pneumokoki rozprzestrzeniają się drogą kropelkową podczas kaszlu i kichania, przez kontakt bezpośredni z chorym lub z wydzielinami z dróg oddechowych osoby zakażonej.
Najwięcej powikłań występuje u dzieci poniżej 2 roku życia oraz u osób starszych (powyżej 65 roku życia). W związku z tym osobom starszym zaleca się szczepienia przeciwko pneumokokom.
SENIORZE PAMIĘTAJ!
Wykonując szczepienie przeciwko pneumokokom chronisz siebie i swoje wnuki.
Grypa
Grypa sezonowa to bardzo zaraźliwa choroba zakaźna, występująca corocznie, przebiegająca pod postacią ostrej infekcji układu oddechowego. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową przez kontakt bezpośredni lub kontakt ze skażonymi przedmiotami. Od zwykłego przeziębienia odróżnia ją nie tylko bardzo gwałtowny przebieg, ale również niebezpieczne powikłania.
Okres wylęgania trwa od 1 do 4 dni (zwykle 1-2 dni), następnie pojawiają się charakterystyczne objawy:
- gorączka powyżej 38°C,
- dreszcze,
- uczucie rozbicia,
- osłabienie,
- bóle mięśniowe,
- katar,
- suchy kaszel,
- bóle głowy.
Okres zakaźności utrzymuje się 1 dzień przed i od 3-5 dni po wystąpieniu objawów. Do grupy osób szczególnie podatnych na zakażenie należą: dzieci, osoby powyżej 60 r.ż., chorujące na choroby przewlekłe, po przeszczepach i zakażone wirusem HIV.
Każdego roku z powodu ciężkiego przebiegu grypy i występujących powikłań, pewien odsetek chorych wymaga hospitalizacji, a także rejestruje się zgony. To właśnie w grupie seniorów obserwuje się najwięcej tych przypadków.
Najczęstsze powikłania to:
- zapalenie oskrzeli i płuc,
- zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia,
- zapalenie krtani i tchawicy,
- zaostrzenie współistniejącej choroby przewlekłej.
Jak uniknąć choroby?
Najskuteczniejszą metodą przeciwdziałania zachorowaniom jest zwiększenie odporności poprzez dostępne szczepienia. Odporność poszczepienna utrzymuje się zwykle do 6 miesięcy i zapewnia ochronę w sezonie epidemicznym. Często seniorzy mogą liczyć na bezpłatne szczepienia przeciwko grypie w swoim mieście. Niezwykle ważne jest również unieszkodliwienie źródła zakażenia – izolacja chorych (reżim domowy i ograniczenie kontaktów).
W sezonie epidemicznym ważne jest także zachowanie szczególnej ostrożności – bezwzględne przestrzeganie higieny rąk, higieny kaszlu, kontaktów z zakażonymi oraz częste i dokładne wietrzenie pomieszczeń.
Dlaczego co roku jest nowa szczepionka?
W każdym sezonie epidemicznym wyizolowane i wstępnie scharakteryzowane szczepy wirusa grypy przesyłane są przez Krajowy Ośrodek ds. Grypy do Centrum Referencyjnego WHO ds. Grypy w Londynie. Wirus grypy ulega szybkim mutacjom, dlatego na każdy sezon powstaje nowa szczepionka. Spośród szczepów wirusa wyizolowanych w danym sezonie epidemicznym na całym świecie WHO wybiera szczepy, które znajdą się w składzie szczepionek na następny sezon.
Po podaniu szczepionki układ odpornościowy (naturalny system obronny organizmu) wytwarza własną ochronę przed chorobą (przeciwciała). Żaden ze składników szczepionki nie może wywołać grypy. Szczepionka chroni przed chorobą po około 2-3 tygodniach po zaszczepieniu. Dlatego też warto zdecydować się na nią już we wrześniu/ październiku. Wówczas będzie nas chroniła przed grypą aż do marca, gdy średnio kończy się sezon zachorowań.
Lekarze i eksperci twierdzą zgodnie, że szczepienia przeciwko grypie są jedyną skuteczną metodą, która pozwala uniknąć zarówno zachorowań, jak i powikłań.
